Na de eerste leidraad in 2019 en een herijkte versie in 2021, is er sinds vorige week een geactualiseerde versie van de Leidraad Gebiedsontwikkeling & Smart Mobility – Duurzame mobiliteit in leefbare en bereikbare gebieden. De leidraad helpt beleidsmedewerkers al vier jaar bij het opstellen van een Mobiliteitsplan van Eisen (MPvE).
Na een uitgebreide evaluatie van leidraadversie 2 en van de totstandkoming van MPvE’s, georganiseerd door ons platform, bleek dat de gebruikers zeer tevreden zijn en er veel aan hebben. Veel reden voor een compleet nieuwe versie was er daarom niet, vertelt Hidde van der Maas, onze thematrekker Gebiedsontwikkeling en hubs: ‘Het product stáát. Maar we hadden vanuit het platform wel het idee om hem toe te spitsen op het hier en nu. Daarnaast hebben we de samenwerking gezocht met andere metropoolregio’s om het MPvE en de leidraad een breder platform te geven. Zo hebben we de actualisatie samen met het Utrechtse U Ned en Goedopweg opgepakt. De leidraad bevat nu een inspiratiecasus over Houten, de fietshoofdstad van Nederland. En we hebben enkele nuances aangebracht die de leidraad ook buíten onze regio nuttig maken.’
Ook buiten de stad toepasbaar
MRA-platform Smart Mobility is momenteel in gesprek met Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Zo worden actief partners gezocht om de leidraad breder toepasbaar te maken. ‘Via de samenwerking met Utrecht kunnen we nu ook meer niet-stedelijk gebied aanspreken. Provincie Utrecht heeft een Woonconvenant met de keuze uit drie ‘ambitieniveaus’: brons, zilver en goud. Die geven aan dat je je committeert aan een bepaalde standaard rondom duurzame woningontwikkeling, met een bijbehorend mobiliteitsplan, groenruimte en bijvoorbeeld klimaatadaptiviteit van een wijk. Het gaat dus om maatregelen waarbij je vooraan aangeeft of je voor goud gaat, zilver of brons. Als je een bepaald ambitieniveau hebt, kan de leidraad je vertellen waarmee je rekening moet houden om die stappen te zetten. Hoort deelmobiliteit hier bijvoorbeeld wel thuis? Of kan ik me hier beter richten op het stimuleren van OV? Daar kan onze leidraad je bij helpen.’
Monitoring
De evaluatie van versie 2 omvatte het monitoren van de gebruikers van de leidraad. Daarvoor sprak het MRA-platform al met de beleidsmedewerkers van alle betrokken gemeenten: ‘Bij kleinere gemeenten zijn de portefeuilles van de ambtenaren veel groter, waardoor ze minder goed in staat zijn adequaat en doortastend aan de slag te gaan. Daar heeft men veel aan de leidraad als ze bijvoorbeeld met deelmobiliteit aan de gang willen. Wij keken mee hoe partijen met de leidraad tot een MPvE kwamen, en naar wat daarin goed ging of juist niet. Het beschreven MPvE-proces werd in ieder geval heel positief ervaren. Dat proces is ook erg belangrijk; het is intensief en heeft een bepaalde volgordelijkheid van keuzes,’ vertelt Hidde.
Kennisniveau
Wat ook uit de monitoring blijkt, is dat de leidraad het meest nuttig is wanneer je hem in een vroeg stadium inzet. ‘Hét moment om door te pakken is wanneer je met een stedenbouwkundige om tafel zit, voor het inrichten van je wijk en de mobiliteit daarin. Dat je bijvoorbeeld zorgt dat locaties sneller via snelfietspaden te bereiken zijn dan met de auto; dat zijn basisprincipes om in je ontwerp al rekening mee te houden. En: let daarbij op wie je belanghebbenden zijn en wat hun kennisniveau is. Zodat je, indien nodig, nog even duidt waarmee je bezig bent en waarom. Dan kun je eventueel extra uitleg geven. Ook daarbij helpt de leidraad. En heb je eenmaal een MPvE? Dan lees je in de leidraad hoe je daar vervolgens goed mee omgaat. Het helpt je bij het meenemen van je belanghebbenden en het borgen van het proces.’
Logistiek
Een onderwerp uit de leidraad dat nog niet helemaal goed wordt opgepikt, is logistiek. Hidde: ‘Terwijl je sowieso bouwlogistiek hebt wanneer je gaat bouwen. En als je het aantal bezorgbusjes ziet dat tegenwoordig rondrijdt… In de leidraad staat ook hoe je daarmee kunt omgaan. Zo is de parkeergarage bij het Merwedekanaal een goed voorbeeld van waar logistiek een goede rol heeft gekregen. Daar kunnen transporteurs naar binnen rijden en brengen hun producten over aan een pakketkluis, waar bewoners kunnen afhalen. Dat is uiteraard niet in elke woonwijk te realiseren. Daarom gaan we nog goed naar het onderdeel logistiek kijken.’
Infographic en lightversie
Omdat de leidraad zelf met zo’n zestig pagina’s vrij lijvig is, bevat hij nu ook een samenvattende infographic, die een goed beeld geeft van de complete inhoud. ‘En hopelijk kunnen we straks, nu we samenwerken met onder andere Utrecht, toewerken naar een nieuwe lightversie: een kortere handreiking die je aan een provincie kunt geven, waarmee ze snel aan de slag kunnen. Zo hopen we de leidraad steeds toegankelijker en breder toepasbaar te maken, voor een steeds groter deel van Nederland!’ besluit Hidde.