Mobiliteit hoort al in de planvormingsfase een centrale rol te krijgen bij gebiedsontwikkelingen. Daartoe bleek de Leidraad Gebiedsontwikkeling en Smart Mobility, een product van MRA-platform Smart Mobility, al een succesvol middel te zijn. Sinds kort is voor de ontwikkeling van bedrijventerrein een vergelijkbare leidraad beschikbaar.
Bij de (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen heeft onze regio met meerdere uitdagingen te maken. Denk bijvoorbeeld aan de schaarse beschikbare ruimte en de behoefte aan stroom ten tijde van een overvol elektriciteitsnet. En dat terwijl er door economische groei juist meer goederentransport nodig is. Om daarop in te spelen is het ook voor bedrijventerreinen essentieel om al bij de (her)ontwikkeling speciale aandacht te hebben voor mobiliteit.
Verankeren mobiliteit
Bij gebiedsontwikkelingen bewees het Mobiliteitsprogramma van Eisen (MPvE) hiervoor al een succesvolle tool te zijn. De Leidraad Gebiedsontwikkeling & Smart Mobility bood, en biedt, samenwerkende partijen handvatten om zo’n MPvE op te stellen, en daarmee de mobiliteit in de ruimtelijke planvorming te verankeren. Thematrekker Slimme en schone Logistiek Ton Geuzendam van platform MRA Smart Mobility: ‘Onze recente Leidraad MPvE voor bedrijventerreinen richt zich nu specifiek op logistiek en personenverkeer op bedrijventerreinen. Zodat ook dat soort terreinen slim ingericht kunnen worden op het gebied van mobiliteit.’
Verschil
Net als in de oorspronkelijke Leidraad en MPvE staan de zogenoemde Trias Mobilica van Voorkomen, Veranderen, Verduurzamen centraal. Groot verschil is echter dat voor de bedrijventerreinen het leidende ordeningsprincipe van STOMP (Stappen, Trappen, Openbaar Vervoer, MaaS en Particuliere auto) is komen te vervallen.
Governance
De ontwikkeling van bedrijventerreinen vraagt ook om een goede samenwerking tussen overheden en bedrijfsleven. Zo staat in de Leidraad: ‘Een (her)ontwikkeling van een bedrijventerrein vraagt om continue monitoring om aan te blijven sluiten op de veranderende economische situatie en de belangen van alle stakeholders. Een governance-uitwerking in een MPvE kan helpen om concrete afspraken te maken over onderlinge verantwoordelijkheden, monitoring en bijsturing.’
Schiphol Trade Park
Om ook de praktijk te betrekken bij het MPvE voor bedrijventerreinen, nodigde opdrachtgever MRA-platform Smart Mobility onder meer Peter Heida uit, projectmanager van het duurzame bedrijventerrein/businesspark Schiphol Trade Park. ‘Bij de start van Schiphol Trade Park is zeker rekening gehouden met duurzame mobiliteit en logistiek. Het MPvE bestond alleen nog niet. Omdat we pal aan de A4 liggen is de nadruk toch automatisch komen te liggen op autobereikbaarheid. Jammer, want daardoor hebben we destijds te weinig aandacht geschonken aan het benadrukken van OV. Terwijl er aan één kant van het terrein een hele goede aansluiting is met station Hoofddorp.’
Aanpassingen
Omdat een groot deel van het park nog in ontwikkeling is, en vanwege een herontwikkelingsfase heeft Heida ook wat mobiliteit betreft nog aanpassingen kunnen doen, samen met Arcadis, dat al bezig was met de ontwikkeling van het MPvE voor bedrijventerreinen. Inhoudelijk komt dat advies dus behoorlijk overeen. Heida: ‘We scheiden nu bijvoorbeeld de goederenstromen van het personenvervoer. Dat doen we onder meer door aanvoerroutes te verbinden met de achterkant van gebouwen, en bezoekerslogistiek met de voorkant. Daarnaast zijn de verkeerslichten zo ingesteld dat vrachtvervoer altijd voorrang krijgt, om daarmee zo snel mogelijk op plaats van bestemming te zijn. En we maken laadplekken voor elektrische vrachtwagens om duurzaam vervoer te stimuleren. Bovendien wordt de fietsinfrastructuur op meerdere manieren geoptimaliseerd. Bijvoorbeeld door vrijliggende fietspaden en door de entree bij gebouwen fietsvriendelijk in te richten. Ook zetten we in op gebruik van meer deelfietsen voor de last mile vanaf het station.’
Heida zou willen dat er jaren terug al een MPvE voor bedrijventerreinen voorhanden was, ‘Een MPvE had Schiphol Trade Park destijds kunnen helpen bij het afdwingen van een meer duurzame mobiliteitsinrichting. Misschien maken we er in de toekomst nog gebruik van, want een bedrijventerrein is altijd in ontwikkeling. Ik denk dat we er dan echt ons voordeel mee kunnen doen.’
Je kunt de Leidraad MPvE voor bedrijventerreinen hier inzien en downloaden.