Zoev City won afgelopen najaar, als aanbieder van goederenvervoer over water, de Food Logistics Challenge 2022. Een pilot voor het bevoorraden van horeca met gekoelde voedingsmiddelen rondom de Amsterdamse Nieuwmarkt bewees dat het mogelijk is. Nu is het tijd voor de volgende stap: het proces efficiënter én opschaalbaar maken.
Een eeuw geleden ging alle bevoorrading rondom de Nieuwmarkt over water. Later namen vrachtwagens dit over. Maar de grote toename van het aantal vrachtwagens (die soms meer dan 30.000 kilo wegen) heeft negatieve gevolgen voor de stabiliteit van kademuren en bruggen, en de leefbaarheid en veiligheid in de stad. Met nieuwe regelgeving op komst – en op sommige plekken al van kracht – lijkt de tijd rijp om bevoorrading van horeca weer over water te laten plaatsvinden.
Pilot met zeecontainers
Zoev City staat voor Zorgeloze Oplossing Elektrisch Vervoer. Het is een duurzaam concept om goederen en afval binnen Amsterdam te vervoeren, waarbij het overgrote deel van een transport over water plaatsvindt en zo min mogelijk gebruik wordt gemaakt van de weg. Eind 2022 won Zoev City met dit idee de Food Logistics Challenge. Aan de basis van die prijs lag een pilot van Zoev City met Gemeente Amsterdam en groothandels Sligro en Bidfood. ‘We wilden, met het gebied rondom de Nieuwmarkt als locatie, bewijzen dat het mogelijk was om in een bepaald gebied de horeca over water te bevoorraden’, vertelt Bart Verweijen, initiatiefnemer van Zoev City. ‘Een uitdaging, want dit moest geheel elektrisch, gekoeld en bevroren gebeuren.’
Zoev City wilde in de challenge aantonen dat je van het distributiecentrum tot aan de voordeur van een horecaonderneming de vrachtwagen uit het proces kan halen en met vervoer over water hetzelfde doel kan bereiken. ‘We maakten bij de pilot zoveel mogelijk gebruik van bestaand materieel, want voordat je ergens veel geld insteekt, wil je eerst weten of het werkt.’ Vanwege de vereiste koelfunctie gebruikte Zoev City in eerste instantie zeecontainers. ‘Maar die zijn gemaakt voor zeetransport en dus niet voor op binnenwateren of grachten. Dus we moesten het schip zo aanpassen dat we de containers erin konden hijsen. Het was zaak om een kraan en een sleep-/duwboot te elektrificeren en accupakketten te regelen, zodat de kraan bij de Nieuwmarkt ook kan draaien op elektriciteit.’
Kleinere containers
‘Nu willen we de volgende stap zetten en goederenvervoer over water niet alleen mogelijk maken, maar ook op een voordelige, snelle en efficiënte manier. We gaan daarvoor kleinere containers ontwikkelen met daarin standaard rolcontainers voor voeding, die de zeecontainers vervangen. Voordeel is dat je die in één keer aan de kant kan zetten. Je hijst dan in één keer een stuk of negen rolcontainertjes aan de kant. Daar vul je twee elektrische vrachtwagentjes mee en vervolgens gaat die nieuwe container terug als een soort cassette in het schip. Dat is een efficiënter proces dan in de pilot, waar we grote, logge zeecontainers vulden met kleine rolcontainertjes, die je aan wal per één of twee uit het schip moest hijsen. Deze nieuwe wijze heeft dus een stuk minder handelingen nodig.’
Opschalen en breder uitrollen
Van een pilot met zeecontainers dus naar een schaalbaar concept, met een zelf ontwikkelde elektrisch aangestuurde hijscontainer die je kunt koelen. ‘Het is belangrijk om op te kunnen schalen, want nu hebben we één boot in gebruik, maar Sligro kan er wel vijf of zes per dag gebruiken. Daarvoor moeten we alle partijen meekrijgen, dus Sligro, Gemeente Amsterdam en eventuele andere bedrijven die willen meedoen.’
De komende maanden staan in het teken van contractvorming en engineering. Contractvorming is nodig om investeringen te kunnen doen en het proces schaalbaar te maken. Ondertussen loopt de engineering. Bart: ‘Dat is het proces waarin we een nieuw schip ontwikkelen met elektrisch aangestuurde, koelbare hijscontainer. Het ontwerp en de vormgeving komt van ons, een specialistische partij (met expertise op het gebied van productielijnen, onderhoudslijnen en koeltechnieken) gaat het daadwerkelijk bouwen. Daarna werken we toe naar toepassing van dit vernieuwde schip in het gebied rondom de Nieuwmarkt. Op langere termijn, als we meer van dit soort schepen hebben, willen we het op meer locaties in de binnenstad inzetten. Zodat goederenvervoer over water daar de druk op bruggen en kademuren drastisch kan verminderen.’