Op wijnemenjemee.nl zie je een korte docu van AT5 waarin mobiliteit in het Amsterdam van 2025 centraal staat. Eén van de belangrijkste ontwikkelingen lijkt de komst van een autoluwe stad. Ofwel een stadscentrum waar voertuigen alleen nog te gast zijn en er een hoofdrol is voor de fiets. Hoe we hier bij de Vervoerregio mee omgaan vertelt Joost van Os, beleidsmedewerker Metropool Regio Amsterdam (MRA) Smart Mobility Programma. 

Joost, kun je wat meer vertellen?

“Allereerst zorgen we ervoor dat we als Vervoerregio op de hoogte zijn van alle laatste trends. En inderdaad: een autoluwe en autovrije binnenstad lijken mij belangrijke ontwikkelingen. Om deze reden bezoek ik vanuit MRA veel bijeenkomsten over dit thema, zoals onlangs nog WeMakeThe.City. Zowel persoonlijk als vanuit mijn functie  vind ik het overigens mooi om te zien dat er steeds minder auto’s in de stad komen. Als je foto’s uit de jaren ’70 terug ziet, dan zie je dat veel stadspleinen zoals de Nieuwmarkt en Rembrandtplein toen vooral parkeerterreinen waren. En een recent voorbeeld is natuurlijk het Rokin, waar nu terrassen zijn op de plek van de vroegere parkeerplekken.”

Dat zijn wel flinke aanpassingen inderdaad…
“Zeker! Bovendien heeft ook geleid tot gedragsveranderingen. Zozeer dat we in de stad nu te maken hebben met congestie- en ruimtevraagstukken waarin de fiets de hoofdrol heeft als vervoermiddel. Sowieso is Amsterdam hiermee al een tijdje een stuk verder dan de rest van de wereld. Ik zou daarom niet zozeer spreken over ‘autoluw’, maar meer over ‘autoluw 2.0’, of ‘autoluw, the next step.” 

Welke stappen zijn er dan al eerder gezet? 
“Er is meer ruimte gegeven aan de fiets. Zo ontwikkelen we vanuit de Vervoerregio en de MRA steeds meer en bredere fietspaden. Tegenwoordig zie je nu ook al de rode fietsstraten, waar de auto slechts te gast is. Een andere stap die genomen is om de stad autoluw(er) te maken is het verhogen van de parkeertarieven. Mede hierdoor komen er minder auto’s naar de binnenstad, en de auto’s die komen kunnen sneller doorrijden. Positief is dat de autoluwe binnenstad dus niet ten koste gaat van de economie ter plaatse: juist autoluwe binnensteden zijn aantrekkelijker om te bezoeken.“ 

Hoe verklaar je de toename van autobezit (tot 2030) terwijl je ook ziet dat we grote stappen naar minder zetten?  
“Volgens wet Behoud Reistijd in het Vervoer (BREVER-wet) blijft de tijd die mensen besteden aan reizen gelijk. Als er ergens een verbinding sneller wordt, dan leidt dat ertoe dat mensen hun activiteiten verspreiden, en dat lokt vervolgens weer vervoer uit. De autoluwe binnenstad vormt daarmee in de praktijk een uitzondering in de ontwikkelingen op het gebied van verkeer en vervoer. Ik zie bijvoorbeeld dat hoofdkantoren verplaatsen naar randen van de stad en dat we letten op een goede bereikbaarheid van Schiphol.” 

Je leverde ook een bijdrage aan het zojuist genoemde WeMakeThe.City met het Smart Mobility programma-team ‘Amsterdam City Challenge’. Wat hield dit in?

“Het ging om een opgave waarbij 8 groepen studenten en startups gedurende 24 uur oplossingen bedachten voor enkele vraagstukken. Bijvoorbeeld: ‘Hoe verminderen we de druk van (horeca)logistiek op de binnensteden?’ en ‘Hoe verbeteren we de bereikbaarheid van grootschalige toeristische voorzieningen, zoals Zandvoort op een zonnige zomerdag?’. Hieruit kwamen creatieve en inspirerende oplossingen.”

 Welke oplossing sprong eruit vond je?
“Het winnende concept: de Vreet-tram! Centraal in dit plan stond dat warme maaltijden, die normaal per koerier worden bezorgd, ook in trams naast de passagiers mee kunnen. Bij haltes zouden fietskoeriers vervolgens de ‘last mile’ verzorgen. Dit concept combineerde het dubbelgebruik, slimme minicontainers, makkelijk in- en uitladen als mogelijke oplossingen voor een logistiek vraagstuk. Leuk toch!”